***
Алты хыл гитара тартханӌа,
Алты хыл чатханым хағарбын.
Алтон чон кӧлегi полғанӌа,
Алтон пар туғанға сарнирым.
Читi хыл гитара тартханӌа,
Читi хыл чатханым хағарбын.
Читон чон идегi полғанӌа,
Читонох тадарға ырлирым.
Алты хыл гитара тартханӌа…
Пасчам (тадар ямбы)
Пасчам.
Пасчам, пасчам, пасчам…
Пасчам мин кӱннiң сай.
Пасчам оңар, пасчам тискер,
Пасчам чӱрееме сай:
«Пасчам, пасчам, пасчам,
Пасчам мин кӱннiң сай,
Пасчам оңар, пасчам тискер… –
Чӱреем олох ла сай…»
Пiди пасчам, iди пасчам,
Хылчаңнапчам тискер…
Аннаң пазохтаң на пасчам,
Тадарлап кӱннiң сай.
Тадарлапчам, хакастапчам,
Хазахтапчам тискер, –
Ӏскеркiмнi оңарынып!
Чӱреем ле минiң – сай…
Пасчам, пасчам, пасчам,
Хоптана мин пасчам,
Пасчам сала орхаңнап,
Чӱреем олох ла – сай.
Хайди итчең ол йастраны,
Сол саринде ле – хан,
Сӱре кӧрдек ылғаахтығны:
Чӱреегiмнi чи – сай!
Пасчам, пасчам, пасчам,
Пасчам мин кӱннiң сай.
Пасчам оңар, пасчам тискер,
Тадарлапчам хай-хай!
Тадарлапчам инетке,
Хакастап – чаҷын сууна,
Хазахтапчам илеедiмнi,
Хайбағына чир суума!
Пасчам, пасчам, пасчам,
Компьютерге пасчам!
Тадар тiл шрифттi сағынып,
Инеттi хайхатчам!
Пасчам, пасчам, пасчам,
Пасчам мин ямбты хооп,
Пiреезi, арса, танир,
Ниме ол чаҷын ууп…
Пасчам, пасчам, пасчам,
Тахтана мин пасчам,
Тыхтандыра тадарымны,
Чон алнына сыхчам:
Пасчам, пасчам, пасчабын мин,
(Туза полза, полғай!),
Чӱрек сiртлее кӱр сайымнаң
Харбасчам кӱнiң сай.
Харбас парчам пасчағымнаң,
Пазаачымны пулғап,
Полар полаачых хағымны,
Хырт парчабын толғап:
«Пасчам, пасчам, пасчам…
Пасчам мин кӱннiң сай.
Пасчам оңар, пасчам тискер,
Пасчам… – чӱрееме сай…»
Ниме мында пазылых?
Полбаан орында пол килдiм…
Ағбанда мин полбаан орыннар илееде чи!. 🙂 Игорь Фёдорович (аны “Леонидович” тiп чоохтаныбыстырбын) минi андар позынаң хада хоғдырынып алған. Чарасхамох. Чахсы кiзi хығырчатса ноо парбаҷаң! 🙂
“Хысхы саңнарынаңар” реклама идерге партырбын паза кӧрзем… Ағбандағы РТС студиязар. “Хысхы саңнары” тимнелгенi 16 декабрьда 2017 чылда С.П.Кадышев адынаң турада полар.
Хаҷан-да 1996 чылда ба, таң, хакас кӧглерiнiң марығ оңдайынаң тимнелген “Хысхыс саңнары” фестивальда Гран-при алған полғам (махтаныбыстым, йастра) 🙂 Ағаа хоза таныхтирға кирек анда араласхан полғаннар Боргояков В.П. “Айланыстың” тӧстегҷiзi, Евгений Улугбашев. амғы пiстiң саблығ чатхан ойынҷызы, хайҷы, андох сарыннар сарнааннар А.Саможиков ирепчi: Александр паза Степанида, андох амғы пiстiң илбек тас узы паза хайҷы Кӱчен Ай Чарых Сайын (амды “Ӱлгер” устағҷызы)… матлама ойынҷылар чи!
Че амды за РТС кӧзiдии… Одырчам анда тӧкпес чiли. 🙂 🙂 Прай кӧрерге арғаастанчатсаңар 26:58 минутада кӧрерге чарир…
Постың блогын хайди итчеенеңер кӧрiглер изерiзiн тимнеп тее салдым.
Алтында изере пазыл парған темалар прай тимде. Ам даа халды кӧп нимес хоза пасхлабызарға. Иң не пастағы тусха блогты киптеп, аны чарыхха сығарҷаң ӧӧн кирек нимелер мында прай пар.
- Сайт ады – доменное имя;
- Сайт орны – хостинг;
- Сайт чӧрiндiзi – движок сайта “wordpress”;
- Сайт хубулҷаа – тема сайта;
- Оох чӧрiндiлер – плагины;
- Пазығлар – записи на сайт;
- Пӧлiглер – рубрики;
- Таңмалар – метки;
- Сомнар кирҷее – размещение фото;
- Кӧзiдiглер кирҷее – размещение видео;
- Халых сайттарынаң палғалыстырҷаа – размещние в социальных сетях;
- Блогты хайралаҷаа – копия базы данных и сайта на свой компьютер с хостинга;
- Сайтха кiзiлер кiрҷең санастарын кӧрҷее – яндекс метрика
- Блог хоостыра парыс аймағы – разновидности заработка на сайте;
Блог итчең темаларны кӧрерге чарир мында – Хайди блогты посха идiп аларға чарир?
Посты махтабаан тадар… тадар нимес! ;)
Хаҷан-да чиит туста, музыка колледжiнде ӱгренҷеңде, хада чуртап-ӱгренiп парчатхан арғыстарымнаң хада сарысчаң полғабыс: кемнiң махтанҷығы артых, кем пос позын артыхтабызар! Махтаныс кирее пида хынығ ниме ол, пiди сағын кӧрзе… 🙂
Ам пiрсiнде, ХакНИИЯЛИ-де тоғынчатханда, мантаныс киреенiң чапсығына одырыбысхан табан, хайди-да чӧптес кӧрген арғыстарынаң хада мындағ сурығнаң… Сынап, ноо-да iстезiгҷi, кӧрiмге алза, Сергей Майнагашев ағаа уғаа таныс Сибдей Томнаңар Ӏстезiглiг тоғыс пасхан полза, хайдағ ни зе салтары поларчых ол тоғыстың? 🙂
Пiлдiстiг, рецензия ол тоғысха пастырып аларға оңдай чох таа пол парғадағ: позы… позынаңар пасхан наукаҷа даа тоғыс полза, чон аны хайди-да хылыхха ал полбас. Пiр сӧснең, монография пасчаана читкелекпiн, 🙂 че… улуғ нимес статьяҷах ит кӧрҷее… хайди-да оңдай полған…
ХакНИИЯЛИ сығарыбысхан чыындыда ол кизектi 23-ҷi страницазында таап аларзар. 🙂 Тоғыс адалча: ХАКАССКИЙ СТИХ: ЭВОЛЮЦИЯ РИТМИЧЕСКОЙ СТРУКТУРЫ В ТЕЧЕНИЕ 100 ЛЕТ – наука, сибдей том. кибелдiрiс
Че
Че…
Хайран позы кічіг дее полза,
Хайдағ уғаа тузалығ сӧс ол – че!
Уламох пірее кибелісчі кізее!
Пу рифманаң тузаланарға оой –
Муңарлап кӧп строкалар чӱгӱрче,
Килче, инче, ӧсче,
Хан тигірдең тӱсче,
Піреезінең, тізең, ырах тисче,
Чапсых ойғалыс «че».
Чон алнына сығып, тіпчебіс: че!
Ӧменең итчең тоғысха
Чӧптепчебіс піс – че!
Хыныс киреенде ир кізі
Хатха айланар – че…
Ачығ суғ даа амзапчатса,
Тадарласчабыс – че!
Орыс таа тілліг кізі, йа,
Піске кӧӧгер – че!
Че, че, че!
Хайдағ уғаа тузалығ сӧс ол – че!
Ам, кӧрімге, пірее табан,
Уғаа даа ӱр нахланчатса,
Чон алнында ахтанчатса,
Хыйғазына махтанчатса,
Кибелістеп муханчатса,
Сірер, ағаа айланып,
Сыдаспин тапсирзер:
«Че, Тоостах салбыр чооғыңны!..
Іди, улуғлап, сӧс тӧзін, –
Піле тура сӧс пӧзиин –
Кӧп сағынмин мин дее амды
Чарас саларбын –
Че!
Хакас тiлнең сыхчатхан чоох-чаахтар – Интернетте!
Тадар чонның хайзы-пiрсi тоғыстарын амды интернетте хығырарға оңдай пол парды. Пида даа морсынчам! Кинделенiң алғым тузазынаңар хати тахтанарым килбинҷе, че Интернеттiң артыхти танығларыннаңар сыбыра чоохтанарым килче. Интернет ол – ТӀРӀГ ӰН паза КӦРӀГ. Кинделерде ол артығы чоғыл. Амды кип-чоохтардаңар (орта ни жанрын таңмалапчам?)… Киндеде пiчiкке кирiл парған тадар чоохтары – хандыра: текстi пар, ӱннерi пар!!!
Хығырчабыс хакас кип-чоохтарын!
Тiрiг ӱннерiн тыңнирға мында!
Пастағы пiр муң строка (чоллах) пазыл парды… :)
Пас парчам… позымның кибелiстiг романымны. Пастағы пiр муң чоллах саны хуйхтал парды! 😉
